About Bible Thianghlim | ©

BibleThianghlim – THUSIMTU

Old Testament

Genesis Exodus Leviticus Numbers Deuteronomy Joshua Judges Ruth 1 Samuel 2 Samuel 1 Kings 2 Kings 1 Chronicles 2 Chronicles Ezra Nehemiah Esther Job Psalm Proverbs Ecclesiastes Song of Solomon Isaiah Jeremiah Lamentations Ezekiel Daniel Hosea Joel Amos Obadiah Jonah Micah Nahum Habakkuk Zephaniah Haggai Zechariah Malachi

New Testament

Matthew Mark Luke John Acts Romans 1 Corinthians 2 Corinthians Galatians Ephesians Philippians Colossians 1 Thessalonians 2 Thessalonians 1 Timothy 2 Timothy Titus Philemon Hebrews James 1 Peter 2 Peter 1 John 2 John 3 John Jude Revelation

THUSIMTU

12345678910
1112

• A ngantu: Solomon
• A siartu: Leitlun mi
• Ngan kum: B.C. 971-931 karlak

Thusimtu cabu ngantu hi thiltithei zet le mifim Siangpahrang Solomon a si (B.C. 971-931). Solomon cu Israel Siangpahrang David fapa a si (1:1, 12). Siangpahrang bu khatnak bung 7-10 ih a tarlăng vekin, Solomon cu mineinung zet le hmuhtawn mi tampi nei a si (1:1, 12 zoh aw). Thusimtu cabu hi Thufim cabu thawn bangawknak an nei. Thufim cabu sungih thufim hrekkhat hi Solomon ih ngan mi a si. Thusimtu 1:1 ah Solomon in amah le amah «Thusimtu» tiah a tiaw. Hebru ṭawngfáng «Qoheleth» ti hi «Thusimtu» tinak a si ih, a sullam cu mi pungkhawmawter ih an hnenih thusim tinak a si (1Sp 8:1 le a hnuai lam). Pathian in Solomon cu theihnak nasazet le neihnunnak nasazet a pe. A neihnunnak le a pawimawhnak ruangah a cabu in siartu mipi a hip thei zet (1Sp 3:5-15).

Thusimtu cabu in «ni hnuaiih» nunnak sullam nasazetin a buaipi. Thusimtu cabu ah «hawl» ti le «zingzăwi» ti ṭawngfáng a tam zet. Solomon in nun lam tluanih thil harsa zetzet a buaipi ih a zingzăwi. Nun lam tluanah theih lo mi thil a tam zet, asinan thihnak a rung thleng ding ti cu a fiang zet. Năwmtawlnak cu rei a daih lo ih, nun lam tluan cu beidăwnnak le diremlonak in a khat thei. Ziangahso leitlun ah diklonak tam zet a um? Nun lam tluanih thil umze nei cu ziang a si? Kan hmuh mi cu «ni hnuaiih» thil um mi lawng an si, asinan cumi lanah ziang thil so a um hrih? Bung 1-nak ah Solomon in buaipitlak ziang a si ti a ngaihtuah ih, cumi simfiang a thăwk. Bung 2-11 ah, Solomon in nun lam tluanih thil umze nei le nei lo thil tam zet a hliakhlai ih, a hmuhsuah mi cu a relsuak. Solomon-ih thusim mipawl cu thutak an si ruangah rintlak an si tiin bung 12 in in sim (12:9-11).

Thusimtu cabu ih ṭawngfáng pawimawh cu «zianghmanlo» ti hi a si (vei 38). «Zianghmanlo» ti umzia cu rei lo te sung lawng daih, diriam lo, beidawng le vansanglam tinak a si. Ṭawngfáng pawimawh dangpawl cu «thli dawi,» «ni hnuaiah,» ti le «ṭuanbăngnak» tipawl an si. Asinan hi cabu hi a thim thluh ve ce lo. Solomon in Pathian lam hawi ih thu a simnak vei 40 hnak tam kan hmu. Pathian ṭha hnen ihsi thilpek an si ruangah, kan ei le in ah, kan hnaṭuan ah le nunnăwmnak ah nuamaw dingin vei tampi Pathian in in fawrh.

Asinan cupawl cun lungawinak rei daih le kim a pe thei lo. Lungawinak rei daih le famkim cu Pathian kan zum, kan theih le a thu kan thlunnak lawngin a um thei. «Ni hnuaiih» thil ziangkim hi zianghmanlo an si ti mi thu cu Solomon in nasazetin a sim. Cumi cu leitlun ih um Pathian malsawmnakpawl hawl loih, amah kan hawl theinak dingah a si.

Leitlun fimthiamnak le nun lam tluan thu ruahdān in zirhtu cu thusimtu cabu hi a si. Pathian dik umsŭn rinsan le a thu lung dingin san i kip ih miphun hmuahhmuah hnenah Solomon in a fawrh (1Sp 4:29-34; 10:23-24; 2San 6:32-33).

1

Mifim Khawruahnak

1 David fapa, Jerusalem ih siangpahrang, Thusimtuih ṭawngkampawl.

2 «Zianghmanlo men, zianghmanlo men,» tiin Thusimtu in a ti;
«Zianghmanlo men, zianghmanlo men, thil hmuahhmuah hi zianghmanlo men a si,» tiin.
3 Minung in ni hnuaiih a ṭuanbăngnak a hna hmuahhmuah ihsin,
Ziang ṭhathnemnak so a ngah?
4 San khat a liam ih, san dang a ra,
Asinan leilung cu kumkhuain a hmun.
5 Ni khal a suak ih, a tla,
Cule a suahnak lam panin zamrang zetin a kirleh.
6 Thlang lamah thli a hrang ih,
Sak lamah a herkûalsal;
Thli cu cak zetin a hrang vivo ih, a zin kēl ah a kirsal.
7 Tivapawl hmuahhmuah in tifinriat ah an luanglut,
Cucingin tifinriat cu a khat cuang lo;
Tivapawl cu an ra luansuahnak hmun,
Cu tawkah an kirsal lala.
8 Thil hmuahhmuah hi ṭuanbăngnak hlir an si;
Cuih thu cu minung in a relfiang thei lo.
Mit in hmuh khawp ti a nei lo ih,
Hna khal in theih khawp ti a nei lo.
9 A um zo cu ra um leh ding a si,
Tuah zo mi khal tuah leh ding a si ih,
Ni hnuaiah thil thar zianghman a um lo.
10 «Zoh hnik, himi hi a thar a si,» ti thei ding mi ziang tal a um maw?
Cumi cu kan hlan kum reipi lai ihsi rak um cia zo a si.
11 Thil hmaisapawl cīn ringring ti a um lo,
Lehhnu ih ra um lai ding mipawl ih an cīn ringring ding mi,
Thil ra um ding mi zianghman a um lo.

Zianghmanlo Milai Fimnak

12 Kei, Thusimtu cu Jerusalem ah Israel siangpahrang ka si.

13 Cule van rāng hnuaiih tuah mi hmuahhmuah thuhla cu fimnak ih hawlsuak ding le zăwihliah dingin ka thinlung ka ret; cucu Pathian in minung fapapawl hnenih buaipi dingih a pek mi hna harsa zet a si.

14 Ni hnuaiih hnaṭuan mi hmuahhmuah ka hmungah zo; cule ngai hnik, thil hmuahhmuah hi zianghmanlo men a si, thli dawi men a si.

15 A kawi mi cu dĭngter theih a si lo ih,
Um lo mi cu siar theih a si lo.

16 Ka thinlung in, «Zoh hnik, ka hlanih Jerusalem ih umtupawl hnakin ropitnak ka ngah sawn ih, fimnak khal ka ngah sawn. Ka thinlung in fimnak nasa le theihnak nasa a theithiam,» tiin ka tiaw.

17 Cule fimnak thei dingin le atnak le mawlhnak thei dingin ka thinlung ka pe. Cu khal cu thli dawi men a si ti ka theisuak.

18 Ziangahtile fimnak a tamnak ah thinnatnak a tam,
Cule theihnak pungtertu cun riahsiatnak a pungter men.

2

Zianghmanlo Men Năwmtawlnak

1 Ka thinlung in, «Atu ah ra aw, hlimnak in ka lo hniksak ding; curuangah na duh duhin nuamcēn aw,» tiah ka tiaw. Asinan ngai hnik, cumi khal cu zianghmanlo men a si thotho. 2 Hnihnak cu, «Atthlak a si!»; cule hlimnak khal in, «Ziang tuahsuak mi a nei?» tiah ka ti. 3 Minung fapapawl hrangah van rāng hnuaiih an nunsung hmuahhmuah ah ziang tuah hai sehla a ṭha pei ti ka hmuh hlanlo, ka thinlung cu fimnak thawn hruai phahin, sabitzu thawn ka taksa năwmawkterdăn le atnak kaihdān ding ka thinlung in ka dapkûal.

4 Hna ropipawl tla ka ṭuan: ka hrangah innpawl ka sak ih, ka hrangah sabit hmuanpawl ka tuah. 5 Ka hrangah pangpar hmuanpawl le cawlhhmunpawl ka tuah ih, a sungah thingthei kung phun zakip ka phun. 6 Thingkung hmuanpawl tidai tawih dingah keimai hrangah tilipawl ka dâwl. 7 Siahhlawh nunaupawl le mipapawl ka lei ih, ka inn ih suak siahhlawhpawl khal ka nei. A si, ka hlanih Jerusalem ih rak umpawl hmuahhmuah hnakin ranpi rual le rante rual ka nei tamsawn. 8 Siangpahrangpawl le ramṭhenpawl ihsin keimai hrangah sui le ngun le hlawnthil hleicepawl ka khawlkhawm. Hlasakthiam nunau le mipa le minung fapapawlih năwmnak nusûn tampi ka nei.

9 Cutin ka hlanih Jerusalem ih umpawl hmuahhmuah hnakin miropi ah ka cang ih, ka hleih thluh hai. Ka fimnak cu keimah ah a rak um ringring thotho.

10 Ka mit ih hahio mi ziangkhal ka hlah lo.
Ziang năwmtawlnak ihsi khalin ka thinlung ka sûp lo,
Ziangahtile ka thinlung cu ka ṭuanbăngnak hmuahhmuah ah lungawiaipuangin a um;
Cule cucu ka ṭuanbăngnak hmuahhmuah ihsi ka lawmman a si.
11 Cun ka kut ih a ṭuansuak zo mi hnaṭuanpawl hmuahhmuah le ka rak ṭuansuah mi ṭuanbăngnak ka zoh;
Cule ngai hnik, thil hmuahhmuah hi zianghmanlo men le thli dawi men a si.
Ni hnuaiah thil ṭhahnem zianghman a um lo.

Neihnunnak khal Zianghmanlo Men

12 Cun keimah le keimah fimnak, atnak le mawlhnak tla ngaihtuah dingin thu ka băwtcat;

Ziangahtile siangpahrang aiawhtupa in teh,
Rak tuah zo mi siarlo ziangso a tuah thei?
13 Cun tleu in thim a hleih vekin,
Fimnak in atnak a hleih ti ka hmu.
14 Mifim mit cu a lu ah a um,
Asinan mi-â cu thim ah a feh.
Cuti va si khal sehla thil cang mi bangrep cu an zate parah a thleng ti ka hmusuak.
15 Cutin ka thinlung in, «Mi-â parih thleng vekin,
Ka par khalah a thleng ve,
Cuti asile ka fimsawnnak cun ziang ṭhathnemnak so a neih?» tiah ka ruat.
Cun ka thinlung in,
«Hi khal hi zianghmanlo men a si,» tiah ka ruat.
16 Ziangahtile mi-â cīn ringring a si lo vekin mifim khal kumkhuaih cīn ringring a si lo,
Cān ra lai dingah an zaten hngilh ṭheh an si ding.
Ziangvekin so mifimpa a thih?
Mi-â vek thothoin!

17 Curuangah nun hi ka hua, ziangahtile ni hnuaiih ṭuan a si mi hna cu ka hrangah thinnatnak an si; ziangahtile thil hmuahhmuah hi zianghmanlo men le thli dawi rero men an si.

18 Cule ni hnuaiih ka rak ṭuan mi hna hmuahhmuah hi ka hua, ziangahtile ka lehhnu ih ra um ding pa hnenah ka tân ta zik si. 19 Cun anih cu mifim maw mi-â a si ding ti zo in a thei? Cucingin ni hnuaiah fim zetin ka rak ṭuansuak mi ṭuanbăngnak ka hna hmuahhmuah cu anih in a uk ding. Cu khal cu zianghmanlo men a si. 20 Curuangah ni hnuaiih hna hmuahhmuah ka rak ṭuan mipawl parah ka bei a dawng riai. 21 Ziangahtile fimnak, theihnak le thiamnak thawi hna a ṭuantu mi pakhat rak um khal sehla ro hrangih ṭuan lo tupa hnenah a ro cu a tan ta thotho ding. Cu khal cu zianghmanlo men le vansiatnak rapthlak a si. 22 Ziangahtile minung in ni hnuaiih a hna le thinlung bāng zetih a ṭuan mi hmuahhmuah ihsin ziangso a ngah? 23 Ziangahtile a nunsung hmuahhmuah tla hi riahsiatumza an si ih, a hnaṭuan tla phurritumza a si; zan rori hmanah a thinlung a cawlhahdam lo. Cu khal cu zianghmanlo men a si.

Thukharnak: Neih tawk ih Lungawi

24 Minung hrangah ei le in le a hnaṭuannak ih thinlung năwmnak a hmuh hnakih thil ṭha zianghman a um lo. Cumi khal Pathian kut ihsin a si ti ka hmu. 25 Ziangahtile keimah hnakin zo so ei thei ih, zo so năwmnak nei thei? 26 Ziangahtile Pathian in a mithmuhih miṭha hnenah fimnak, theihnak le thinnăwmnak pawl a pe; asinan Pathian hmaika-ih miṭha hnenih a pek theinak dingah misual hnenah khawlkhawm hnaṭuan le lakkhawm hnaṭuan a pe. Himi khal zianghmanlo men le thli dawi men a si.

3

Ziangkim in Cān an Nei

1 Thil ziangkim hrangah cān a um,
Van rāng hnuaiih thuhla tinkim hrangah cān a um:
2 Suah cān a um ih,
Thih cān a um;
Phun cān a um ih,
Phun cia phawi cān a um;
3 Thah cān a um ih,
Damter cān a um;
Ṭhiahbăl cān a um ih,
Sak cān a um;
4 Ṭah cān a um ih,
Hnih cān a um;
Lusûn cān a um ih,
Lām cān a um;
5 Lungtopawl hlăwn cān a um ih,
Lungtopawl sarkhawm cān a um;
Pawmawk cān a um ih,
Pawmawk el cān a um;
6 Hawl cān a um ih,
Hlohter cān a um;
Retṭhat cān a um ih,
Hlăwnhloh cān a um;
7 Thlek cān a um ih,
Ṭhit cān a um;
Daiteih um cān a um ih,
Ṭawng cān a um.
8 Duhdawt cān a um ih,
Huat cān a um;
Doawk cān a um ih,
Remawk cān a um.

Pathian Pek Ṭuanvo

9 Hnaṭuantu in a ṭuanbăngnak ihsin ziang ṭhathnemnak so a hmuh? 10 Minung fapapawl in a buaipi ding hrangih Pathian in a pek mi ṭuanvo ka hmu zo. 11 Pathian in thil ziangkim a cān teah mawiten a tuah. An thinlung sungah catuan khal a ret, cucingin a tir ihsin a cem tiang Pathian in ziang a tuah ti zohman in an hmu bān lo.

12 An nunsung ih thinnăwm le thil ṭha tuah hnakih ṭha le, 13 mi kip in an hnaṭuan mi hmuahhmuah parah ei le in le thinnuam ih an um hnakih ṭha an hrangah a um lo ti ka thei, cucu Pathian thilpek a si.

14 Pathian thil ti mi pauhpauh,
Kumkhua a hmun ding ti ka thei.
Cumi ah zianghman bêt theih a si lo ih,
Cumi ihsin zianghman lâk theih a si lo.
Minungpawl in amah an ṭih theinak dingah cucu Pathian in a tuah a si.
15 Cun a um lai mi hi rak um zo mi a si ih,
Ra um lai ding mi khal rak um cia thotho a si;
Cule Pathian in a liam cia zo mi a ngen.

Thuṭhennak cu Pathian Ta

16 Cuihtlunah ni hnuaiih ka hmuh mi cu:

Thuṭhennak hmun ah,
Sualralnak a um;
Cule dingfelnak hmun ah,
Sualralnak a um.

17 Ka thinlung in,

«Pathian in midingfel le
Misualrál thu a ṭhen ding,
Ziangahtile thuhla tinkim hrangah le hna tinkim hrangah cān a um,»

tiin ka ruat.

18 Ka thinlung in, «Minung fapapawlih dinhmun thuhla ah, anmah cu ramsapawl vek an si ti an hmuhawk theinak dingah, Pathian in a hniksak hai,» tiin ka ruat. 19 Ziangahtile minung fapapawl parih thil thleng mi cu ramsapawl par khalah a thleng; thil pakhat an parah a tla: pakhat a thih bangin a dang khal a thi ve. Thungaiten, an zaten thaw pakhat an nei; minung in ramsapawl hnakin cungnunnak a nei cuang lo, ziangahtile thil ziangkim hi zianghmanlo men an si. 20 An zaten hmun pakhat ah an feh: an zaten leivut ihsin an si ih, an zaten leivut thotho ah an kirsal. 21 Minung fapapawlih thlarau cu tlun lamah a kaiso ih, ramsapawlih thlarau cu leilung hnuai lamah a suk ti zo in a thei? 22 Cutin minung cu amai hnaṭuan mi parih lungawiaipuangih a um hnakih ṭha a um lo ti ka hmusuak, ziangahtile cucu ro ih a co mi a si. Ziangahtile amai hnuih thil cang ding hmu dingah amah cu zo in so a hruai thei ding?

4

1 Cun ni hnuaiih palbĕtnak hmuahhmuah cu ka ngaihtuahsal:

Cule zoh hnik! Palbĕt mipawlih mitthli khi,
Annih cun hnemtu an nei lo.
Anmah palbĕttupawl lamah cun huham a um,
Asinan annih cun hnemtu an nei lo.
2 Curuangah nungdam lai minungpawl hnakin mithipawl,
A rak thi cia zo pawl cu ka fak sawn.
3 Cuticingkhalin, cute pahnih hnakin rak sêm lo lawlaw mi,
Ni hnuaiih thil ṭhalo tuah mi hmu lo tu a ṭhasawn.

Zianghmanlo men Ṭanghmasialnak

4 Cuihtlunah, milaiih ṭuan retheihnak hmuahhmuah le ṭuanthiamnak tinkim hi a innhnen elnak ruangah a si ti ka hmu. Himi khal hi zianghmanlo men le thli dawi men a si.

5 Mi-â cun a kut a băwm men ih,
Amai titsa a eirál ṭheh.
6 Ṭuan retheihnak le thli dawinak thawi kut huam hnih thil neih hnakin,
Hahdamteih kut huam khat neih a ṭhasawn.

7 Cun ni hnuaiah zianghmanlo men ka hmusal:

8 Mi pakhat, hawipi nei lo a um,
Anih cun fapa siseh, unaupa khal siseh a nei lo.
Cucingin a hna bangthlakpawl hmuahhmuah cu cem ti a nei lo ih,
A mit cu lennak ah a di a riam fawn lo.
Asinan, «Mai hrangih nunnăwmnak hloh ko in zawih hrangah ka ṭuan rethei?» tiah a ti dah lo.
Himi khal zianghmanlo men le har fualfo ih ṭuan zăwnzaih men a si.

Rualpi Manhlatzia

9 Pakhat hnakin pahnih a ṭhadeuh,
Ziangruangahtile an hna bangthlak hrangah lawmman ṭha an nei.
10 Ziangahtile pakhat a tlûk asile, pakhat in a hawipi a kaitho ding.
Asinan mi a tlûk tikih mah te lawngih um cu a hmakhua a pit a si,
Ziangahtile amah kaithotu ding zohman a nei lo.
11 Cuihtlunah, mi pahnih an ittlang asile, an hlum ding;
Asinan ziangtin mi pakhat cu amah te lawng a hlum thei ding?
12 Mi pakhat cu mi dang in neh thei khal sehla, mi pahnih cun amah cu an rak do thei ding.
Cule zung thum thlak hrihrual cu áwlten a cat lo.

Hminthannak a Cuai

13 Thurawnpek duh nawn lo siangpahrang tar le â hnakin,
Mino mifarah fim a ṭhasawn.
14 Ziangahtile a uk mi ram sungah farahin sêm khal sehla,
Siangpahrang si dingin thawng sung ihsin a suak a si.
15 Ni hnuaiih minung veivâkpawl hmuahhmuah ka hmu,
Siangpahrang aiawhih dingtu ding mino thawn.
16 Siangpahrang ih tuah mi paih uk mi mipi hmuahhmuah cu cem ti an nei lo;
Cucingin neta ih rapawl cu a parah lungawiaipuangin an um cuang lo ding.
Thungaiten, hi khal hi zianghmanlo men le thli dawi men thotho a si.

5

Pathian Ṭihzah awla, Na Thutiamkam Tisuak Aw

1 Pathian inn ih na feh tikah na ke kilṭha aw; cun mi-âpawlih raithawinak va pek hnakin ngaithla dingin naih sawn aw, ziangahtile thil ṭhalo an tuah ti an thei lo.

2 Na kâ manhlap hlah seh,
Cule Pathian hmaiah na thinlung cun zamrang tukin ziangkhal ṭawngsuak hlah seh.
Ziangahtile Pathian cu van ah a um ih, nang cu leilung parah na um;
Curuangah na ṭawngkam mál seh.
3 Ziangahtile căngvaih tamnak ihsin mang a ra ih,
Mi-â aw cu a ṭawngkam tamnak ihsin theih a si.
4 Pathian hnenih thu na tiam tikah, cumi tisuak dingin muangcâng hlah;
Ziangahtile anih cu mi-âpawl parah lunghmuinak a nei lo.
Thu na rak tiam mi cu tisuak aw.
5 Thutiam si ih tisuak lo hnakin, thutiam lo lawlaw a ṭhasawn.

6 Na kâ in na taksa sualter hlah sehla, cumi cu a palh a si tiah Pathian thuphurtu hmaiah ti hlah. Ziangruangah so na awthâwm ah Pathian a thinheng in, na kut ih ṭuan mi cu a tisiat ding? 7 Ziangahtile mang tamnak le ṭawngkam tampi umnak khal zianghmanlo men a si. Cuhnakin Pathian ṭih sawn aw.

Ngahnak le Upatnak khal Zianghmanlo Men

8 Ramṭhen sungah mifarah palbĕtnak le diknak le dingfelnak merhkawinak rapthlak na hmuh asile, cumi thu ah na mangbang hlah; ziangahtile bawi pakhat cu amah hnakih sâng bawi in a zoh ringring ih, an tlunah a sângsin mi bawipawl an um.

9 Cuihtlunah leiramih hlawknak cu mi hmuahhmuah hrangah a si; siangpahrang rori hman leiram in a câwm ve.

10 Sumpai a duhtu cu sumpai in a di a riam dah lo ding;
Neihnunnak a duhtu khal a sum lakluh mi in a di a riam dah lo ding.
Himi khal hi zianghmanlo men a si.
11 Thilri a punzai tikah, a eitu an pungzai ve.
Cule a neitupawl in mit ih zoh men ti siarlo ziang hlawknak so an neih?
12 Hnaṭuantu cu a ei tam ah simaw, a ei mal ah simaw, a ihhmuh a thaw;
Asinan milianih neih tamnak cun amah cu itthat lo ko a tuah ding.
13 Ni hnuaiih thil ṭhalo zet pakhat ka hmuh mi cu:
Lennak in a neitu hrangah tuahmawhawknak ding a khâwl.
14 Asinan cuih lennak cu vansiatnak ruangin an hlorál,
Fapa a hrin tikah, a kut ah zianghman a um lo.
15 A nuih sūl ihsin a suah vekin, taklawngin a kirsal ding,
A rat lam vekin a tlungsal ding;
Cule a kut ih a ken thei mi a ṭuanbăngnak ihta zianghman a keng lo ding.
16 Cule himi khal hi vansiatnak a si:
A rat lam vek rori in, a tlunsal ding hi.
Cule thli ngah dingih ṭuanbāngtu in ziang hlawknak so a neih?
17 A nunsung hmuahhmuah khal thim lakah a ei ih,
Anih cun riahsiatnak, natnak le thinhengnak tam zet a nei.

Thukharnak

18 Ka rak hmuh mi cu hihi a si: Ei le in in le ni hnuaiih Pathian ih a pek mi a damsung hmuahhmuah, ṭuanbăngnak thawi a ṭuansuah mi thil ih a năwmawk hi a ṭha ih a awm a si, ziangahtile cumi cu ro ih a co mi a si. 19 Pathian in lennak le neihnunnak a rak pek mi mi tin hnenah, cumi ei theinak, a ro cohlan theinak le a ṭuanbăngnak ih lungawiaipuan theinak a pe, cumi cu Pathian thilpek a si. 20 Ziangahtile a damsung cānpawl tla hi a ruat tuk lem lo ding, ziangruangahtile Pathian in amah cu a thinnăwmnak thawn ṭulbuai zet ko a tuah.

6

Zianghmanlo men Lennak

1 Ni hnuaiih ka rak hmuh mi thil ṭhalo a um, cule cumi cu minung lakih thil um tlangpi a si: 2 amai hrangih a duhthusam mipawl hmuahhmuah tlasam lo ko Pathian in minung hnenah lennak, neihnunnak le upatnak a rak pe; sikhalsehla Pathian in cumi ei theinak cu amah a pe lo, ram dang mi in a eisak thluh sawn. Himi hi zianghmanlo men a si ih, vansiatnak nasatak a si.

3 Mi pakhat in fāte 100 nei in, kum tampi nungin, cutin a damsung kumpawl cu tam zet hmansehla, a nunnak cu thil ṭha in a diriam cuang loin, phumtu hman nei lo pa cu, anih hnakin thi cia ih suak naute a ṭhasawn tiah ka ti. 4 Ziangahtile anih cu sullam nei loin a ra suak ih, thim lakah a feh, cule a hmin cu thim in a khuh ṭheh. 5 Anih cun ni hmu loin, zianghman thei lo khal sehla, cu pa hnakin cawlhhahdamnak tamsawn a nei. 6 Anih cu kum 2000 a nun hmanah, ṭhatnak a hmu cuang si lo. Thil hmuahhmuah hi hmun pakhat ah an feh thluh a si lo maw?

7 Milai hnaṭuan mi hmuahhmuah cu a kâ hrangah a si,
Cuticingkhalin a di a riam cuang lo.
8 Ziangahtile mifim in teh mi-â hnakin vanneihnak ziang a nei cuang?
A nung mi hmaiih fehdān ding thei mifarahpa in ziang a nei?
9 Duhthusam vâkvai hnakin mit ih hmuh a ṭhasawn.
Cumi khal zianghmanlo men le thli dawi men a si.
10 Thil um mi pauhpauh hi hmin sak cia an si,
Milai khal hi ziang a si ti theih a si;
Ziangahtile anih cun amah hnakih caksawn a do thei lo.
11 Zianghmanlo men pungzaitertu thil tampi an um ruangah,
Minung hrangah ṭhathnemnak ziangso a um?

12 Ziangahtile thlahlim vekih rál zianghmanlo a damsung ni tawite ah hin, milai hrangih ṭha zo in so a thei ding? Amai hnuah ni hnuaiah ziang a cang ding ti a hnenah zo in so a sim thei?

7

Thurawnpeknak Phunphun

1 Hriak mankhung hnakin hmin ṭhat a ṭhasawn,
Cule suah ni hnakin thih ni;
2 Puai inn ih feh hnakin lusûn inn ih feh a ṭhasawn,
Ziangahtile cucu mi hmuahhmuah ih cemnetnak a si;
Cule a nungpawl in cumi cu thinlung ah an ret ding.
3 Hnih hnakin riahsiat a ṭhasawn,
Ziangahtile riahsia mithmai in thinlung a tuahṭha.
4 Mifimpawlih thinlung cu lusûn inn ah a um,
Asinan mi-âpawlih thinlung lawngte hlimnak inn ah a um.
5 Mi-âpawlih hla sak theih hnakin,
Mifim kawknak ngai a ṭhasawn.
6 Ziangahtile mi-â hnih cu bel hnuaiih hling kāngpuak awn bangtuk a si.
Hi khal hi zianghmanlo men a si.
7 Thungaiten palbĕtnak in mifim kha â vekin a langter,
Cule nawhthuh in thinlung a siatsuah.
8 Thil cemnetnak hi a thăwknak hnakin a ṭhasawn;
Puarthaunak lungthin hnakin, thinsau a ṭhasawn.
9 Thinheng lohli dingin na lungthin manhlap hlah,
Ziangahtile thinhennak cu mi-âpawlih ṭāng ah a câm.
10 «Ziangruangah tulai hnakin hlanlai a ṭhatsawn?» tiah ti hlah.
Ziangahtile hivek thusuh cu fimnak a si lo.
11 Fimnak cu ro tlukin a ṭha,
Cule ni hmungahtupawl hrangah cun hlawknak a si.
12 Ziangahtile paisa cu ^akilhimawknak a si bangin,
Fimnak cu kilhimawknak a si ve;
Asinan theihnakih hlawkzia cu ziang a si ti le fimnak cun amah neitupawl hnenah nunnak a pe.
13 Pathian thil ti ngaihtuah hnik;
Ziangahtile ngawi ko a rak tuah mi cu zo in a dĭngter thei ding?
14 Hlawhtlin ni ah lungawiaipuangin um aw,
Asinan harsatmangbang ni ah khuaruat aw:
Thungaiten minung in amai hnuih thil thleng ding mi zianghman hmusuak lo dingin,
Pathian in a dang a rak remruah vekin pakhat khal a rak remruat.

7:12^a kilhimawknak: A ṭawng hrampi ah, «thlahlim,» ti a si ih, kilhimtu thlahlim a hmuhsak.

15 Ka dam lai ni zianghmanlo men sungah thil ziangkim ka rak hmu:

Midik amai dingfelnak ih hlorál a um,
Cule misualrál amai sualralnak ih dam rei a um.
16 Luarkai tukin dingfel hlah awla,
Luarkai tukin fim fawn hlah:
Ziangahso nangmah le nangmah na tisiatawk ding?
17 Luarkai tukin sualrál hlah awla,
Luarkai tukin â fawn hlah:
Ziangah na cān kim hlanih na thih ding?
18 Himi na kaihngah cu a ṭha,
Cule a dang ihsin na kut ṭhawn fawn hlah;
Ziangahtile Pathian ṭihtu cun cupawl hmuahhmuah ihsin a tlânsuak ding.
19 Khawpi sungih uktu pahra pawl hnakin,
Fimnak in mifim a caktersawn.
20 Ziangahtile leilung tlunah thil ṭha tuah ih,
Sual tuah lo midik an um lo.
21 Cun mi ih an sim mi pauhpauh ah na thinlung pe tuk hlah,
Cuti a si ahcun, na siahhlawh ih a lo camsiat na thei pang ding.
22 Ziangahtile nangmah hman in vei tampi mi dang na rak camsiat ve ti,
Nangmai thinlung in a thei.
23 Hipawl hmuahhmuah hi fimnak in ka hniksak thluh zo.
«Ka fim ding,» tiah ka rak ti;
Asinan cumi cu ka hnen ihsin a rak hla tuk lai.
24 A hla zet lai mi le a thûk zet mi cu,
Zo in so a hmusuak thei ding?
25 Mi-â-ih sualralnak, mawlhnak le atnak tiang thei dingin,
Fimnak le thilumzia thei ding le zăwihliah ding le hawlsuak dingin ka thinlung ka hmang.
26 Cule a thinlung tháng le sûr vek, a kut ih cikcin um nunau cu thihnak hnakin tampi in a khâsawn ti ka hmusuak.
Pathian lunghmuitertu cu, cu nuih hnen ihsin a tlânsuak ding,
Asinan misual cu, cu nu in a awkngah ding.
27 «Ngai hnik, hihi ka hmuhsuah mi a si,» tiah Thusimtu in a ti,
«A săn hmusuak dingin thil pakhat parah a dang ka bêt vivo.
28 Cucu ka thinlung in a hawl rero,
Asinan ka hmu thei lo:
Mipa 1000 lakah pakhat ka hmusuak,
Asinan hi nunaupawl hmuahhmuah lakah pakhat hman ka hmu lo.
29 Thungaiten, hi lawng hi ka rak hmu:
Pathian in milai cu felin a tuah,
Asinan khawkhannak tampi an rak ruat zo,» tiah a ti.

8

Thuneitupawlih Thu Lung Aw

1 Mifim bangtuk cu zo a si?
Cule thil hrilhfiahnak teh zo in so a thei?
Milai fimnak cun amai mithmai a panter ih,
A mithmai tirémrém khal a danglam.

2 «Pathian hnenih na thukam mi ruangah siangpahrang thupek thlun aw. 3 A hmaika ihsin suak dingin manhlap hlah. Thil ṭhalo hrangah ṭanhmunkhuar hlah, ziangahtile anih cun a lunghmui zawng pauhpauh a tuah,» tiah ka ti.

4 Siangpahrang ṭawngkam ah huham a um;
Cule a hnenah, «Ziang na tuah?» tiah zo in a ti ngam ding.
5 A thupek thluntu cu buainak zianghman a táwng lo ding;
Cule mifim thinlung cun cān le thuṭhennak a ṭhenfel thiam,
6 Minung vansiatnak cu nasazetin pungzai hmansehla,
Ziangkim hrangah cān le thuṭhennak a um.
7 Ziangahtile anih in ziang a cang ding ti a thei lo;
Cule zo in a hnenah cumi cu ziang tikah a cang ding ti a sim thei?
8 Zohman in thlarau kaitāng dingin huham a nei lo,
Cule thih nikhua ah zohman in huham a nei lo.
Doawk laiah cawlh a um lo,
Sualrál zetih nungtupawl cu sualralnak in a hum lo ding.

9 Hi hmuahhmuah hi ka rak hmu ih, ni hnuaiih ṭuan mi pauhpauh lamah ka thinlung ka hmang: mi pakhat in amai tuahmawhawknak dingah mi dang a uk cān a um a si.

Mi hmuahhmuah parah Thihnak a Thleng

10 Cun hmun thianghlim ih lut le suak ṭheu misualrálpawl an phum ka hmu; annihpawl cu cuvek an rak tuahnak khua ah hngilh an si. Cu khal zianghmanlo men a si. 11 Ziangruangahtile thil ṭhalo tuahnak parah zamrang zetih hremnak tuahsuak a si lo ruangah, minung fapapawlih thinlung cu thil ṭhalo tuah dingin a khat. 12 Misual cun vei 100 lai thil ṭhalo tuah cingin a nunkhua sau hmansehla, Pathian ṭihzahtu, amah ṭihzahtupawl cu an lam a tluang ding. 13 Asinan misualrál cu a lam a tluang lo ding ih, thlahlim vek a si mi a san khal a sau lo ding, ziangruangahtile Pathian a ṭihzah lo.

14 Leilung tlunih thil cang mi zianghmanlo men a um, midik in misualpawlih tawn ding mawi an tawng; misualrálpawl in midik ih tawn ding mawi an táwng fawn. Hi khal hi zianghmanlo men a si tiah ka ti.

15 Cun năwmnak cu ka fak, ziangruangahtile minung in ni hnuaiah ei le in le năwmawk hnakih ṭha zianghman a nei lo, ziangahtile ni hnuaiah Pathian ih a pek mi a damsung hmuahhmuah a ṭuanbăngnak ah cuih năwmnak cu a hnenah a um ringring ding.

16 Fimnak thei dingin le leilung tlunih tuah mi hnaṭuan hmu dingin ka thinlung ka hman tikah (mi pakhat cu sun le zan it loin a um ko nân), 17 Pathian thil ti hmuahhmuah, ni hnuaiih thil ti mi cu milai in a hmusuak thei lo ti ka hmu. Ziangahtile minung cun cumi hmusuak dingin ṭuanbāng khal sehla, a hmusuak cuang lo ding; cuihtlunah mifim in cumi cu thei dingin ṭanla khal sehla, a hmusuak thei lo ding.

9

1 Ziangahtile midingfel le mifim le an hnaṭuanpawl zaten Pathian kut sungih um a si ti ka thăn theinak dingah hipawl hmuahhmuah cu ka thinlung in ka rak ngaihtuah. Milai in an hmaiah duhdawtnak maw huatnak so um ding ti an thei lo. 2 Thil hmuahhmuah hi mi hmuahhmuah hnenah bangrepin a thleng:

Midingfel le misualrál,
Miṭha, mithiang le thianglo,
Raithawi le thawi lo hnenah thil pakhat a thleng.
Miṭha parih a si bangin, misual par khalah a si ve;
Sesămtu parih a si bangin, sesăm ṭihtu par khalah a si ve.

3 Himi hi ni hnuaiih tuah mi hmuahhmuah ih thil ṭhalo cu a si: mi hmuahhmuah parah thil pakhat a thleng. Thungaiten minung fapapawlih thinlung cu ṭhatlonak in a khat. An dam laiah an thinlung cu atnak a um ih, cuihhnu ah mithipawl hnenah an feh. 4 Asinan a nungdam mipawl hmuahhmuah lakih tel ve hrangah cun ruahsannak a um, ziangahtile a thi mi kiosa hnakin a nung mi uico a ṭhasawn.

5 Ziangahtile a nungdam mipawl in an thi leh ding ti an thei;
Asinan mithi cun zianghman an thei lo ih,
Lawmman khal an nei nawn lo,
Ziangahtile an hmin cu hngilh an si.
6 An mi duhdawtnak, an mi huatnak le an mi iksiknak pawl tla atu ah cun an hlorál zo;
Annih cu ni hnuaiah ziang thil hmanah telnak an nei nawn lo ding.
7 Feh awla, lungawiaipuangten na rawl ei aw,
Cule thinnuamten na sabitzu in aw;
Ziangahtile Pathian in na hnaṭuanpawl a lo cohlansak zo.
8 Na sinfen var ringring sehla,
Na lu in hriak tlasam dah hlah seh.

9 Ni hnuaiih a lo pek mi zianghmanlo men na damsung hmuahhmuah ah na duh mi nupi thawn ^alungawiaipuangin um aw, zianghmanlo men na damsung hmuahhmuah in; ziangahtile cumi cu damsung le ni hnuaiih na ṭuansuah mi na ṭuanbăngnak ih na covo a si.

9:9^a lungawiaipuangin um aw: A ṭawng hrampi ah cun, «hmu» ti a si.

10 Ziangkhal na kut ih ṭuan ding a hmuh mi cu, na tha neih tawp suahin ṭuan aw; ziangahtile na fehnak ding Sheol ah hnaṭuan siseh, khawruahnak siseh, theihnak siseh, fimnak siseh a um nawn lo.

11 Ni hnuaiah hipawl tla hi ka hmusal:

Tlan cak ruangah nehnak co a si lo,
Cahnak ruangah ral nehnak co a si fawn lo,
Fim ruangah rawl ngah a si fawn lo,
Theihthiamnak nei mipawl in lennak an nei cuang lo ih,
Thilthiam ruangah duhsaknak co a si cuang fawn lo;
Asinan mi hmuahhmuah hnenah cān le remcānnak a thleng a si.
12 Ziangahtile milai in amai cān a thei lo:
Sûr ih awh ngapawl vek le,
Thang ih awh vâtepawl vekin,
Minung fapapawl cu rinlopiin an parih cān ṭhalo a tlak tikah, anmah a awk a si.

Fimnak Cungnunnak

13 Ni hnuaiah hih fimnak khal hi ka rak hmu ih, cucu ka hrangah a ropi zet a bang: 14 minung málte lawng umnak khawte pakhat a rak um; cule siangpahrang ropi a ra ih, cuih khua cu a kulhkhŭm, cun a kimvelah tháng maksak zetzet a kam. 15 Cule cuih khaw sungah mifarah mifim pakhat a um, cule cu pa cun a fimnak in cuih khua cu a runsuak. Cucingin cuih mifarahpa cu zohman in an mang lo.

16 Cun kei in:

«Fimnak cu cahnak hnakin a ṭhasawn.
Sikhalsehla mifarahpaih fimnak cu ziang hmanih siar a si lo ih,
A ṭawngkampawl cu ngaithlaksak an si lo.
17 Mifim ṭawngkampawl, dimtei ṭawng mi cu, mi-âpawl uktu au mi hnakin a ṭhasawn.
18 Fimnak cu raldonak hriamhreipawl hnakin a ṭhasawn;
Asinan misual pakhat in thil ṭha tampi a siatsuah,»

tiah ka ti.

10

Atnak Thuhla ih Fimkhur

1 Thothe thi in rimhmui hmangtuih hnih mi hriak a namseter ih,

Cumi in rimhmui thâwl khat rimse ko a tuah;
Cuvekin atnak málte in fimnak le upatnak neitu a umter.
2 Mifim thinlung cu a kut vawrh lamah a um,
Asinan mi-â thinlung cu a keh lamah a um.
3 Mi-â cu lamzin parih a feh rero lai hmanah,
Fimnak a tlasam ih,
Mi kip hnenah mi-â a sizia a langter.
4 Uktu na parih a thin a heng asile,
Na dinhmun suahsan hlah;
Ziangahtile daiteih umnak cun hmuhsualnak nasatak a daiter.
5 Ni hnuaiih thil ṭhalo ka rak hmuh mi a um,
Cumi cu uktu ih tisual mi a si:
6 Milian hmun niam ih a to laiah,
Mi-â cu hmun zahum ih toter a si.
7 Rángpawl parah siahhlawhpawl le,
Siahhlawhpawl bangtukin tlangsuakupapawl lei parih an feh ka hmu.
8 Khur laitu cu cuih khur sungah a tla ding,
Cule zokhal hruang băltu cu rul in a cuk ding.
9 Lungtopawl laisuaktu cu cuih lungtopawl in an tuahmawh ding,
Cule zanthing cêktu cu cuih zanthing in a tuahmawh ding.
10 Hreitlung a bīl ih,
A tâthriam lo asile,
A thazang tamdeuh a hman a ṭul.
Asinan fimnak cun nehnak a thlĕn.
11 Aizēl a si hlanih rul in mi a cuk asile,
^aAizēlthiampa khal a ṭhahnem cuang lo.
12 Mifim ṭawngkampawl cu a thlum,
Asinan mi-â hmur cun amah le amah a siatsuahaw ding.
13 A kamsuak ṭawngkampawl cu atnak in a thăwk ih,
A ṭawng cemnak cu atnak ṭhalo a si.
14 Mi-â cun ṭawngkampawl khal a karhzaiter.
Zohman in ziang a cang ding ti an thei lo;
Amai hnuah ziang a um ding ti zo in so amah sim thei ding?
15 Mi-âpawlih hnaṭuan cun anmah a cauter,
Ziangahtile ziangtin khawpi feh ding ti hman an thei lo!
16 Nauhak siangpahrang ṭuannak le
Na tlangsuakupapawl zing ih ruai an ṭhehnak, Maw leiram, na hmakhua a pit!
17 Mizahumpawlih fapa in siangpahrang a ṭuannak le,
Ritnak hrangah si loin cahnak hrangih,
Na tlangsuakupapawl in a cān teih ruai an ṭhehnak, Maw leiram, hualvanṭha na si!
18 Zangzēlnak ruangah innpi a măwt,
Cule kut zetnak ruangah inn a zŭn.
19 Puai cu năwmnak duhpawl hrangih tuah a si ih,
Sabitzu in hlipárnak a thlĕn;
Paisa cun thil ziangkim a tifel.
20 Na thinlung sung men hmanin siangpahrang camse hlah;
Na ihnak pindan sung hmanin, milian camse hlah;
Ziangahtile tlun zuang vâte in na aw a thiar ding ih,
Tlun zuang vâte in cuih thuhla cu a rel ding.

10:11^a Aizēlthiampa: A ṭawng hrampi ah cun, «ṭawngthiam» ti a si.

11

Taimak a Thupitzia

1 Ti parah na sang paih aw,

Ziangahtile cumi cu ni tampi hnuah na hmu leh ding.
2 Mi pasarih hnenah covo pe aw, cule pariat hnen khalah,
Ziangahtile leitlun ah ziang vek vansiatnak a um leh ding ti na thei lo.
3 Khawdurpawl cu ruahti thawi a khah asile,
Anmah ten leilung parah an kawlawngawter;
Cule sak lam lole thlang lamih thingkung a tlûk asile,
Thingkung cu a tlûknak hmun ah, a lum ta ding.
4 Thli thlirtu cun thlaici a tuh lo ding ih,
Khawdur ngaihventu cun fâng a at lo ding.
5 Thli lamzin asilole naupainuih sūl sungah ziangtin ruhpawl an ṭhang ti na theih lo vekin,
Ziangkim tuahtu Pathian hnaṭuanpawl na thei lo.
6 Zing lamah na thlaici tuh awla,
Sîm lamah na kut sūp hlah;
Ziangahtile khui mi a hlawhtling ding ti na thei lo,
Himi maw, khimi sawn,
Asilole an pahnih in bangrepin an ṭha ding ti si maw.
7 Thungaiten tleu cu a duhum ih,
Mit hrangah ni hmuh cu a ṭha.
8 Asinan mi pakhat kum tampi nungin,
Cuih sung hmuahhmuah lungawiaipuangih a um khalle,
Thimnak nipawl cîng ringring seh,
Ziangahtile cuih nipawl cu an tam leh zik si.
Thil ra thleng lai ding mi hmuahhmuah hi zianghmanlo men an si.

No laiah Pathian Hawl Aw

9 Tlangval, na no lai cān ah, lungawiaipuangin um awla,

Na no lai cān ah na thinlung nuam seh.
Na thinlung ih duhnaknak ah le na mithmuhnaknak ah feh aw;
Asinan hih thil hmuahhmuah ruangah Pathian in thuṭhennak ah a lo hruai ding ti thei aw.
10 Curuangah na thinlung ihsin riahsiatnak ṭhawnhlo awla,
Na taksa ihsin thil ṭhalo hlăwn aw,
Ziangahtile nauhak lai le no lai pawl cu zianghmanlo men an si.

12

1 Na no lai cān ah a lo Sersiamtu máng aw,

Harsat cān a thlen hlan le,
«Hi kumpawl ah năwmnak zianghman ka nei lo,» tiih na ti ding kum a naih hlanah.
2 Ni le tleu,
Thlapi le arsipawl,
An thim thluh hlan le,
Ruah surngah hnuih khawdur an kirsal hlan;
3 Inn kiltupawl ṭhia rero in le,
Micakpawl kûnih an um tik ni ah;
Thil rialtupawl an mal ruangih an cawlh le,
Tukvirh ihsin khawcuantu hmufiang lo deuhdeuh ih an um tikah;
4 Kăwtthler ah sângkapawl khar le,
Thil rial awn a dēm tikah;
Vâte aiawn ruangih mi a ṭhang le,
Awnmawi fanupawl hmuahhmuah dimter an si tikah;
5 Cuihhleiah annih in hmun sâng le,
Lamzin ih thil ṭihnungpawl an ṭih;
Almond thing a par tikah,
Kharbawk cu phurrit a si ih,
Câkhiarnak a reh.
Ziangahtile milai cu a kumkhaw inn ah a feh ih,
Lusûnpawl cu kăwtthler ah an tawivâk.
6 Ngun hri phawih a si hlan,
Sui khengkûm khuai a si hlan,
Cirh hmun ah tibel khuai a si hlan,
Tihna ih lêngke khuai a si hlanah,
A lo Sersiamtu máng aw.
7 Cun leivut cu leilung ah amah kēlin a kirsal ding ih,
Thlarau cu a petu Pathian hnenah a kirsal ding.
8 Thusimtu cun, «Zianghmanlo men, zianghmanlo men,
Thil ziangkim hi zianghmanlo men an si,» tiah a ti.

Thukharnak

9 Cuihtlunah Thusimtu a fim ruangah, mipi hnenah theihnak a zirh; a si rori, anih in a ruat ih a hawlsuak, cule thufim tampi a rĕmkhawm. 10 Thusimtu cun pawmtlak thupawl hmusuak dingin a hawl; cule ngan ih um thutak thupawl cu an dik.

11 Mifim ṭawngkampawl cu ran khalhnak fungzúm vek le mithiamsangpawlih ṭawngkampawl cu tlawngkhen dirhsuak vek, Tuukhāl pakhat ih pek mi an si. 12 Cule cuihtlunah, ka fapa, hi ṭawngkampawl in nun lo sim seh. Cazual tampi ngan hi cem ti a um lo ih, tam tuk zir cu taksa hrangah cauhnak a si.

13 Thil hmuahhmuah kharnak hi ngai hnik uhsi:

Pathian ṭihzah awla, a thupekpawl thlun aw,
Ziangahtile milai mawhphurh cu hi lawng hi a si.
14 Ziangahtile ṭuan mi tinkim,
A ṭha siseh, a sia siseh,
Thuthup tinkim tel thluhin,
Pathian in thuṭhennak ah a thlĕn ding a si.